راه های افزایش طول عمر SSD ، هارد درایوهای قدیمی تاکنون گزینههای محبوبی برای استفاده در سیستمهای مختلف بودهاند، به دلیل فضای ذخیره بالا و همچنین قیمت مقرون به صرفهشان. با این حال، به نظر میرسد که هاردهای آینده تمایل به جایگزینی تماماً با هاردهای SSD دارند. بیشتر سیستمهای جدید از هاردهای SSD به عنوان فضای ذخیرهسازی اصلی استفاده میکنند. بنابراین، اگر دستگاهی قدیمی دارید که از هارد درایو استفاده میکند، حتماً زمان آپگرید سیستم و جایگزینی هارد با یک هارد اس اس دی رسیده است.
برای افزایش طول عمر هارد SSD، راهکارهای مختلفی وجود دارد که میتوانید از آنها بهره ببرید. این شامل استفاده از فنهای خنک کننده، استفاده از فناوریهای مدیریت حافظه، بهرهگیری از نرمافزارهای مخصوص SSD و اجتناب از اجرای عملیاتهای نوشتن مکرر بر روی هارد SSD میشود. با اعمال این راهکارها، میتوانید عمر مفید هارد SSD خود را بهبود بخشیده و از عملکرد بهتری برخوردار شوید.
تمام ظرفیت هارد را پرنکنید
هنگام استفاده از هارد درایو، مهم است که تمام ظرفیت آن را پر نکنید، زیرا این کار میتواند منجر به کاهش عملکرد و کارایی آن شود، به ویژه در سرعت نوشتن. برای SSD، آسانتر است که هنگامی که فضای خالی موجود است، اطلاعات را در سلولهای خالی بنویسد. اما هنگامی که هارد پر است، باید به دنبال بلوکهایی بگردد که کمی پر شدهاند، سپس اطلاعات را به کش منتقل کند و سپس آن را دوباره بر روی هارد بنویسد. بهترین راهکار این است که حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد از ظرفیت هارد را خالی نگه دارید تا تعادل مناسبی بین عملکرد و استفاده از فضا ایجاد شود.
هاردهای SSD مصرفی خانگی اغلب حدود ۷ درصد از کل فضای فلش خود را خالی نگه میدارند و آن را برای کاربر غیر قابل دسترس میسازند. به همین دلیل، ظرفیت هاردها به شما ۱۲۰ گیگابایت یا ۲۴۰ گیگابایت نشان داده میشود. این فضای ذخیرهشده باعث میشود رابط یا کنترلر، فضای کافی برای فرآیندهایی مانند TRIM، Garbage Collection و Wear Leveling داشته باشند.
استفاده از TRIM
TRIM یک فرمان است که به سیستم عامل اجازه میدهد تا به SSD اطلاع دهد کدام بلوکهای داده دیگر مورد استفاده قرار نمیگیرند و میتوان آنها را پاک کرد. در مقابل درایوهای مکانیکی، در SSD، دادهها فقط در بلوکهای خالی نوشته میشوند. هاردهایی که قابلیت TRIM در آنها فعال نشده است، باید بخشهای بزرگی از اطلاعات را تا حدودی جا به جا کرده و بلوکهای حاوی آن اطلاعات را پاک کرده و در نهایت دادههای جدید را در آن بلوکها بنویسند. TRIM از فرآیند غیرضروری نوشتن توسط هارد و فرسودگی آن به دلیل استفاده بیش از حد، جلوگیری میکند.
در ویندوز، هاردهای SSD به محض نصب شدن شناسایی شده و TRIM برای همه درایوها فعال میشود. اما در مک، قابلیت TRIM در بیشتر SSDهای خارجی پشتیبانی نمیشود و به صورت پیشفرض غیرفعال است. اگر سیستم شما از هارد اس اس دی استفاده میکند، احتمالاً TRIM توسط سازنده در آن فعال شده است. اما افرادی که سیستم خود را آپگرید میکنند میتوانند این قابلیت را فعال کنند.
برای فعال کردن TRIM در ویندوز، مراحل زیر را دنبال کنید:
- در بخش جستجوی ویندوز، کلمه “cmd” را وارد کنید.
- روی آیکون Command Prompt راست کلیک کرده و “Run as administrator” را انتخاب کنید.
- فرمان “fsutil behavior query disabledeletenotify” را وارد کنید.
- اگر پیام “DisableDeleteNotify = 0” را مشاهده کردید، یعنی سیستم شما به صورت خودکار TRIM را فعال کرده است. اما اگر پیام “DisableDeleteNotify = 1” را مشاهده کردید، یعنی قابلیت TRIM غیرفعال است و باید آن را فعال کنید.
- برای فعال کردن TRIM، فرمان “fsutil behavior set disabledeletenotify 0” را وارد کنید.
این مراحل باعث فعال شدن TRIM در سیستم شما میشود و به حفظ عملکرد و طول عمر SSD کمک میکند.
غیرفعال کردن قابلیت Hibernation
قابلیت Hibernation، یکی از ویژگیهای مهم سیستمعاملهاست که محتوای حافظه را قبل از خاموش شدن دستگاه بر روی هارد یا SSD ذخیره میکند تا پس از روشن شدن دوباره، سیستم را به وضعیت قبلی بازگرداند. اما این فرآیند ممکن است موجب اشغال فضای زیادی بر روی درایو و به عبارت دیگر، ایجاد فشار بیشتر بر روی SSD شود که منجر به کاهش عمر مفید آن میشود.
برای غیرفعالسازی قابلیت Hibernation، در منوی استارت عبارت “Hibernation” را تایپ کرده و وارد صفحه مربوطه شده و تیک های مربوط به این ویژگی را بردارید.
هرچند که شما ممکن است تمامی اقدامات مراقبتی از SSD خود را انجام دهید، اما باز هم باید به مواردی مانند کپی کردن فایلهای غیرضروری در پوشههای مختلف و تست سرعت SSD با نرمافزارهای مختلف توجه کنید تا از کاهش سرعت و خطاهای مختلف در زمان نوشتن دادهها جلوگیری کنید. در صورتی که علائمی همچون کند شدن سرعت نوشتن هارد، خطاهای مکرر در زمان نوشتن دادهها روی درایو و یا حتی Read-only شدن هارد را تجربه کردهاید، باید برای اطلاعات مهم خود بکآپ بگیرید و آنها را به یک هارد اکسترنال یا حافظه دیگری که مایلید، انتقال دهید.
غیر فعال کردن Defrag
وقتی دادهها روی هارد ذخیره میشوند، اغلب در بخشهای مختلف هارد قرار میگیرند که باعث کاهش سرعت هارد درایو میشود؛ زیرا هد درایو باید از تکتک این بخشها عبور کند تا تمام بیتهای اطلاعات را بخواند. برای رفع این مشکل، از فرآیندی به نام Defragmentation استفاده میشود که در نسخههای قدیمیتر ویندوز وجود داشته است.
اما محل قرار گرفتن دادهها روی هارد SSD هیچ اهمیتی ندارد؛ زیرا صرف نظر از این که اطلاعات کجا در هارد قرار داشته باشند، هارد SSD میتواند خیلی سریع به تمام اطلاعات دسترسی پیدا کند. بنابراین، عمل Defrag برای SSD نه تنها ضروری نیست، بلکه ممکن است ضرر هم داشته باشد و طول عمر SSD را کاهش دهد.
برای لغو این فرآیند در ویندوز، مراحل زیر را دنبال کنید:
- روی دکمه استارت کلیک کرده و عبارت “disk defrag” را در قسمت جستجو وارد کنید و سپس روی “Disk Digragmenter” کلیک کنید تا اجرا شود.
- وضعیت “Disable” را انتخاب کنید.
- روی “Configure schedule…” کلیک کنید.
- تیک “Run on a schedule” را بردارید و روی “Ok” کلیک کنید تا تغییرات ذخیره شود.
ذخیره نکردن فایل های سنگین
فایلهای سنگین، مانند فیلمها یا کالکشنهای آهنگ، بهتر است روی SSD ذخیره نشوند زیرا علاوه بر اشغال فضای زیاد، تاثیر بسزایی بر عملکرد هارد دارند. برای SSD، بهترین فایلها فایلهایی هستند که به دسترسی سریع و مداوم نیاز دارید، مانند فایلهای سیستم عامل و برنامهها.
در دنیای امروزی ویدیو استریمینگ و موزیک پلیرهای آنلاین، ذخیره فایلهای حجیم مانند فیلمها یا مجموعههای آهنگها روی درایو، ممکن است قدیمی شده باشد و موجب اشغال فضای ارزشمند SSD شود که باعث کاهش عملکرد آن میشود.
اگرچه هارد درایو در این زمینه گوی سبقت را از SSD میرباید و از لحاظ ظرفیت هم دست بالاتر را دارد، اما مزایای SSD از جمله سرعت بالا، مصرف برق کمتر، و عدم تولید صدا، باعث میشود که هنوز هم به عنوان گزینه پیشنهادی مطرح شود.
به عنوان یکی از مزایای SSD، مقاومت بالاتر در برابر آسیبهای زیانآور برای هارد درایوهای سنتی است. اما هر بار که دادهای روی SSD نوشته میشود، قدمی را به انتهای عمر آن بستنتر میکنید. با این حال، با مراقبت مناسب و استفاده صحیح، یک هارد SSD میتواند بسیار بیشتر از مقداری که پیشبینی شده، عمر کند.
نتیجه گیری
با توجه به عوامل مختلف، طول عمر SSD متفاوت بوده و از نحوه استفاده از آن و ویژگیهای فنی آن وابسته است. اما مطالعات اخیر نشان میدهد که میانگین طول عمر SSD حدود 10 سال است که این امر نشاندهندهی یک عمر مطلوب محسوب میشود. اما در برخی موارد، ممکن است طول عمر کوتاهتر باشد که این معمولا به دلیل عواملی مانند عدم مراقبت مناسب از SSD است.
SSDهای مدرن، علاوه بر سرعت بالا، دارای طول عمر قابل قبولی نیز هستند، به خصوص با استفاده از تکنیکهای بهینهسازی مانند Wear Leveling. با استفاده از ابزارهای بهینهسازی مناسب، میتوانید از SSD خود بهترین مراقبت را داشته باشید و برای مدت طولانی از فرایند ذخیرهسازی لذت ببرید.